Upadłość konsumencka

Time 2022-09-12 00:13:48

Web Name: Upadłość konsumencka

WebSite: http://www.przedawnione.pl

ID:312306

Keywords:

Upad,konsumencka

Description:

Strona głównaO nasPomoc w zakresie upadłości konsumenckiejKontakt

Upadłość konsumencka

Blog o upadłości konsumenckiej

Strona głównaO nasPomoc w zakresie upadłości konsumenckiejKontakt

Emilia Marcinkowska

radca prawny, redaktorka serwisu

Jestem Radcą Prawnym przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Toruniu i prowadzę własną Kancelarię, która specjalizuje się m.in. w prawie upadłościowym, w tym w upadłościach konsumenckich.
[Więcej >>>]

Nie wszystkie długi umorzysz..

Emilia Marcinkowska11 maja 2022Komentarze (0)

Wymarzonym dla każdego dłużnika sposobem zakończenia postępowania upadłościowego jest wydanie przez sąd postanowienia o umorzeniu zobowiązań bez ustalania planu spłaty. W tym wpisie na blogu opowiadałam o takiej możliwości. Przypomnę, że w takim przypadku umorzeniu ulegają wszystkie zobowiązania, które powstały przed dniem ogłoszenia upadłości. Konsekwencją tego będzie „nowy start” i funkcjonowanie bez obciążenia związanego z długami.

Czy jednak na pewno jest tak kolorowo? Okazuje się, że i od tego dobrodziejstwa istnieją wyjątki. Nie wszystkie długi umorzysz..

Nie wszystkie długi umorzysz.. więc jakich nie?

Zgodnie z treścią art. 491 (21) Prawa Upadłościowego, nie podlegają umorzeniu zobowiązania:

– o charakterze alimentacyjnym,

– wynikające z rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci,

– do zapłaty orzeczonych przez sąd kar grzywny, a także do wykonania obowiązku naprawienia szkody oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę,

– do zapłaty nawiązki lub świadczenia pieniężnego orzeczonych przez sąd jako środek karny lub środek związany z poddaniem sprawcy próbie,

– do naprawienia szkody wynikającej z przestępstwa lub wykroczenia stwierdzonego prawomocnym orzeczenie,

– których upadły umyślnie nie ujawnił, jeżeli wierzyciel nie brał udziału w postępowaniu.

Wskazana powyżej lista wyłączeń ma charakter zamknięty. Stanowi ona zatem wyjątek od zasady umorzenia zobowiązań upadłego. Katalog ten dotyczy przy tym tylko i wyłącznie zobowiązań powstałych przed ogłoszeniem upadłości.

Praktyka

W praktyce oznacza to tyle, że we wniosku o ogłoszenie upadłości można (a nawet trzeba!) też ująć zobowiązania związane z okolicznościami wskazanymi wyżej. Z uwagi jednak na ich specyfikę oraz ustawowe wyłączenie, nie zostaną umorzone tak jak inne długi. Długi te „zostaną” z upadłym.

Jak ocenić takie rozwiązanie? To na pewno zależy od punktu widzenia. Dla Upadłego to z pewnością niezbyt korzystny przepis. Co jeśli długi upadłego to w większości zobowiązania nieumarzalne?

Szczególnym i ciekawym wyłączeniem jest ostatnie, które dotyczy zobowiązań umyślnie nieujawnionych przez dłużnika. O tym jednak niebawem – w kolejnym wpisie.

Czy upadłość konsumencka zawsze oznacza utratę mieszkania?

Emilia Marcinkowska13 sierpnia 2021Komentarze (1)

Jak wiadomo po ogłoszeniu upadłości zarząd nad majątkiem upadłego, który od tej chwili stanowi masę upadłości, sprawuje syndyk. Syndyk podejmuje również wszelkie czynności związane z likwidacją (przede wszystkim sprzedażą) tego majątku. Co do zasady w skład masy upadłości wchodzi cały majątek należący do upadłego w dniu ogłoszenia upadłości oraz nabyty przez upadłego w toku postępowania upadłościowego – w tym także nieruchomości. Decydując się zatem na upadłość, należy mieć na uwadze, że konsument z dużym prawdopodobieństwem utraci dotychczasowe miejsce zamieszkania. Czy upadłość konsumencka zawsze oznacza utratę mieszkania?

Wyłączenia z masy upadłości

Likwidacja masy upadłości prowadzi bezpośrednio do zaspokojenia wierzycieli z ceny uzyskanej ze zbycia składników masy. Prawo upadłościowe przewiduje jednak wyjątki i możliwość wyłączenia pewnych składników z masy upadłości.

Sędzia-komisarz może w drodze postanowienia wyłączyć określone składniki majątku z masy upadłości, w tym nieruchomość lub jej ułamkową część, jeżeli są one trudno zbywalne lub wręcz niezbywalne. Nierzadko zdarza się tak, że skomplikowane sytuacje majątkowo-rodzinne konsumenta powodują przedłużanie postępowania likwidacyjnego. Jeśli zatem nieruchomość (mieszkanie, dom jednorodzinny itd.) nie może zostać zbyta z zachowaniem przepisów ustawy (np. pomimo kilkukrotnych prób sprzedaży nie zgłasza się żaden nabywca) a jednocześnie dalsze trwanie postępowania będzie niekorzystne dla wierzycieli, w związku z koniecznością ponoszenia kosztów obsługi masy upadłości, należy taką nieruchomość wyłączyć z masy upadłości.

Będzie to korzyścią zarówno dla upadłego – który zachowa dach nad głową – jak i dla wierzycieli, którzy nie będą musieli frustrować się przedłużającym się postępowaniem upadłościowym i przejść do fazy wykonania planu spłaty.

To, czy dana nieruchomość jest niezbywalna czy nie będzie każdorazowo decydował sędzia-komisarz, biorąc pod uwagę całokształt okoliczności danej sprawy. W jednej sprawie wystarczy, że syndyk zorganizuje trzy przetargi na sprzedaż nieruchomości, które nie zakończą się wyłonieniem nabywcy, a w innych niewystarczającym będzie podjęcie dziesięciu prób sprzedaży. Przykładowo zbycie udziału w nieruchomości zawsze będzie dla syndyka bardziej kłopotliwe niż zbycie całej nieruchomości. Charakter każdego postępowania jest inny i należy oceniać je indywidualnie.

Istotne jest, że skutkiem wyłączenia mieszkania z masy upadłości jest odzyskanie wszelkich atrybutów związanych z prawem własności – zatem upadły znowu będzie mógł zarządzać nieruchomością, rozporządzać nią i korzystać z niej.

Syndyk jednak sprzedał mieszkanie – co dalej?

Jeżeli nie udało się wyłączyć nieruchomości z masy upadłości, a syndyk przystępuje do likwidacji tego składnika majątku, jest jeszcze jedna droga ochrony upadłego konsumenta.

Jeżeli upadły jest osobą fizyczną i w skład masy upadłości wchodzi lokal mieszkalny albo dom jednorodzinny, w którym zamieszkuje upadły, a konieczne jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych upadłego i osób pozostających na jego utrzymaniu, z sumy uzyskanej z jego sprzedaży wydziela się upadłemu kwotę odpowiadającą przeciętnemu czynszowi najmu lokalu mieszkalnego w tej samej lub sąsiedniej miejscowości za okres od dwunastu do dwudziestu czterech miesięcy.

Nie ma przy tym znaczenia, czy upadły posiada meldunek w tym lokalu czy domu jednorodzinnym. Istotne jest, by w dniu ogłoszenia upadłości rzeczywiście stale tam zamieszkiwał. Konieczne jest również, by posiadał na swoim utrzymaniu inne osoby. Osoby te niekoniecznie muszą być spokrewnione. Wystarczy, że upadły wykaże, iż prowadzi z tymi osobami wspólne gospodarstwo i że łączy ich więź ekonomiczna.

Jeśli zatem syndyk sprzeda mieszkanie lub dom upadłego, sędzia-komisarz na wniosek upadłego wydzieli z uzyskanej ze sprzedaży sumy kwotę, która będzie odpowiadała przeciętnemu czynszowi najmu lokalu mieszkalnego w miejscowości, w której zamieszkuje upadły, lub w miejscowości sąsiedniej, za okres od dwunastu do dwudziestu czterech miesięcy.

Kwota odpowiadająca – czyli jaka?

Reguły wydzielenia przedmiotowej kwoty wskazuje Prawo upadłościowe. Ustala ją sędzia-komisarz, ale nie jest w tym względzie zupełnie dowolny. Okoliczności, jakie powinien wziąć pod uwagę to:

potrzeby mieszkaniowe upadłego, w tym liczbę osób pozostających na jego utrzymaniu,zdolności zarobkowe upadłego,suma uzyskana ze sprzedaży lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnegooraz opinia syndyka.

Zatem przedmiotowy wniosek musi zostać stosownie umotywowany – zarówno co do samej słuszności wydzielenia kwoty na pokrycie kosztów najmu, jak i jej wysokości i długości wypłacania. Upadły we wniosku musi wskazać, ile osób pozostaje na jego utrzymaniu, jakiego mieszkania potrzebuje – opisać metraż, ilość pomieszczeń, lokalizację w której nastąpiła koncentracja dotychczasowego życia zawodowego i prywatnego. Istotnym jest, by nowe lokum nie było oddalone nadmiernie np. od miejsca pracy czy nauki upadłego i pozostających na jego utrzymaniu osób. Warto też, jaki byłby koszt najmu takiego mieszkania wraz z powołaniem się na przykładowe oferty dot. wynajmu nieruchomości w podobnym standardzie w danym mieście.Nowo wynajmowana nieruchomość nie musi odpowiadać standardom dotychczas posiadanego lokum, a także w żadnym stopniu wydzielona kwota nie może być taką, za którą można wynająć nieruchomość bardziej atrakcyjną.

Kiedy środki będą wypłacone?

Co istotne wydzieloną kwotę wypłaca się upadłemu dopiero po opuszczeniu przez niego zajmowanego lokum. W przeciwnym razie postępowanie upadłościowe może być umorzone z uwagi na niewydanie przez upadłego syndykowi całego swojego majątku (art. 491(13) ust. 2 Prawa upadłościowego). To uregulowanie chroni również przed nabywaniem w toku postępowania upadłościowego lokali z mieszkańcami, co w konsekwencji może rodzić obowiązek eksmisyjny (choć obecnie na mocy przepisów covidowych – z pewnymi wyjątkami – wykonywanie orzeczeń eksmisyjnych zostało zawieszone na czas trwania stanu epidemii).

Wydzielona kwota jest wypłacana upadłemu do rąk własnych lub na wskazany rachunek bankowy przed wszystkimi wierzycielami (nawet tymi zabezpieczonymi hipoteką). Ponadto wypłacana jest raczej jednorazowo, a nie miesięcznie ze względów praktycznych. Nie podlega ona również planowi podziału.

Co ciekawe, ustawa przewiduje możliwość wypłacenia upadłemu zaliczki na poczet wydzielonej kwoty nawet przed zbyciem przez syndyka lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego. Jednakże dzieje się tak tylko, gdy fundusze masy upadłości na to pozwalają.

A gdyby w ogóle nie likwidować majątku upadłego…? Czy istnieje taka możliwość? Wydaje się, że tak…ale o tym w kolejnym wpisie.

-Marta Czarzasta

Umorzenie zobowiązań bez ustalenia planu spłaty

Emilia Marcinkowska05 sierpnia 2021Komentarze (0)

Dawno, dawno temu w trawie […] Tak właśnie można by zacząć dzisiejszy, długo oczekiwany wpis. Początek nieprzypadkowy, bo to, co wydarzyło się w moim życiu przez ostatnie trzy miesiące, można nazwać prawie opowieścią tysiąca i jednej nocy.

Jestem przekonana też, że tego samego określenia mógłby użyć niejeden z dłużników, opisując swoją przygodę z długami i postępowaniem upadłościowym. Moja opowieść skończyła się najlepiej jak mogła.

O tym jak może zakończyć się postępowanie upadłościowe pisałam już tu i tu. Najlepszym jednak zakończeniem jest umorzenie zobowiązań bez ustalenia planu spłaty.

Wyjątek od ustalenia planu spłaty

Zarówno w przepisach Prawa Upadłościowego jak i w praktyce przyjmuje się, że podstawowym sposobem zakończenia postępowania upadłościowego ma być ustalenie planu spłaty.

W klasycznym ujęciu oddłużenie następuje zatem po wykonaniu przez upadłego spłat na rzecz wierzycieli. Oddłużenie upadłego bez ustalania planu spłaty może mieć miejsce w dwóch przypadkach.

Najważniejsze jest to, że oddłużenie takie ma charakter definitywny po uprawomocnieniu się postanowienia sądu upadłościowego.

Zgodnie z brzmieniem art. 491(16) powołanej wyżej ustawy:

„Sąd umarza zobowiązania upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli, jeśli osobista sytuacja upadłego w oczywisty sposób wskazuje, że jest on trwale niezdolny do dokonywania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli.”

Trwale a nie przejściowo niezdolny

Sytuacja osobista każdego z upadłych jest różna i trudno jednoznacznie wskazać w jakich przypadkach nastąpi umorzenie zobowiązań bez ustalenia planu spłaty.

W praktyce oraz orzecznictwie przyjmuje się, że przesłankami do zastosowania tej instytucji mogą być:

stan zdrowia upadłego (ciężka, nierokująca poprawy choroba);brak zdolności do pracy;podeszły wiek upadłego;brak jakichkolwiek źródeł przychodów;perspektywa rychłej śmierci upadłego.

Już w  uzasadnieniu projektu ustawy ostatnio nowelizującej Prawo Upadłościowe podniesiono, że

„jeśli osobista sytuacja upadłego w oczywisty sposób wskazuje, że jest on trwale niezdolny do dokonywania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli, zawsze powinno nastąpić umorzenie zobowiązań bez ustalenia planu spłaty wierzycieli, niezależnie od tego, czy upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa czy też nie.

Należy przy tym podkreślić, że przesłanka ta ma charakter absolutnie wyjątkowy. Użycie określenia „trwale niezdolny” wskazuje przy tym, że osobista sytuacja upadłego nie rokuje poprawy (np. upadły jest trwale niezdolny do jakiejkolwiek pracy zarobkowej). Nie uzasadniają zastosowania tej przesłanki przejściowe trudności, w szczególności trudności ze znalezieniem pracy, przejściowe problemy zdrowotne, nawet jeżeli utrzymują się od dłuższego czasu, ale z istoty swej nie mają charakteru trwałego” (Druk Nr 3480 Sejmu VIII Kadencji).

Umorzenie zobowiązań bez ustalenia planu spłaty – czyli koniec walki z długami?

W przypadku wydania postanowienia w przedmiocie umorzenia zobowiązań bez ustalania planu spłaty, umorzeniu ulegają wszystkie zobowiązania, które powstały przed dniem ogłoszenia upadłości. Jeśli żaden z wierzycieli nie złoży zażalenia, albo sąd okręgowy zażalenia te oddali, dłużnik nie musi dokonywać żadnych spłat.

Czy jednak wszystkich długów możemy się pozbyć w ten sposób? O tym już niebawem. Niedługo – obiecuję. Już wróciłam.

TAGS:Upad konsumencka

<<< Thank you for your visit >>>

Hot Websites